Trong quan niệm dân gian Việt Nam, Bà Mụ được cho rằng là người nặn tạo ra hình hài, dáng vẻ và tính cách của đứa trẻ. Đứa trẻ nào có dung nhan xinh đẹp thường được khen là
do bà Mụ nặn khéo. Nếu vẫn chưa biết bà Mụ là ai, hay cúng Mụ cần chuẩn bị lễ vật gì, hãy tham khảo bài viết dưới đây nhé!
Bà Mụ là ai ?
Bà Mụ hay Mẹ sanh, Mẹ sinh là những nhân vật được nhiều người biết đến tại các nước Châu Á, trong đó có Việt Nam. Theo quan niệm của ông cha ta, Bà Mụ gồm có 12 người, họ là những tiên nương phụ trách vấn đề sinh đẻ.
Cúng Mụ là phong tục cúng tạ ơn và cầu phúc tới các Bà Mụ. Nhân dân tin rằng bà mụ là người đã lặn ra những đứa trẻ, phụ trách việc sinh con
Sự tích 12 bà Mụ
Trong sách “Lược khảo về thần thoại Việt Nam”, Nguyễn Đổng Chi nhắc đến Bà Mụ: sự tích Bà Mụ vẫn còn nhiều bí ẩn. Có nhiều giả thuyết về Bà như là người giúp việc cho Ngọc Hoàng khi ông có ý định sáng tạo ra loài người hay là những vị thần được Ngọc Hoàng giao trọng trách tạo nặn ra con người và vật dưới hạ giới. Nhưng chung quy lại, Bà Mụ vẫn là người tạo nên và uốn nắn cơ thể con người khi sinh ra hoặc đầu thai.
Cũng có truyền thuyết cho rằng mỗi bộ phận con người lại do một Bà Mụ trong 12 bà nắn: người nắn tai, người nắn tóc, người nắn miệng, người lại dạy trẻ cười và dạy trẻ nói. Vậy 12 bà Mụ là ai? Ở vùng đất phương Nam lại có quan niệm cho rằng 12 Bà Mụ là 12 vị luân phiên nhau lo việc thai sản trong 12 năm, tính theo “thập nhị chi” – tức theo 12 con giáp.
Danh sách 12 bà Mụ
Danh sách 12 bà Mụ, mỗi bà kiêm một việc trong sinh nở giáo dưỡng, bao gồm:
- Mụ bà Trần Tứ Nương coi việc sanh đẻ (chú sanh)
- Mụ bà Vạn Tứ Nương coi việc thai nghén (chú thai)
- Mụ bà Lâm Cửu Nương coi việc thụ thai (thủ thai)
- Mụ bà Lưu Thất Nương coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ).
- Mụ bà Lâm Nhất Nương coi việc chăm sóc bào thai (an thai)
- Mụ bà Lý Đại Nương coi việc chuyển dạ (chuyển sanh)
- Mụ bà Hứa Đại Nương coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản)
- Mụ bà Cao Tứ Nương coi việc ở cữ (dưỡng sanh)
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống)
- Mụ bà Mã Ngũ Nương coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử)
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương coi việc giữ trẻ (bảo tử)
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ (giám sanh).
Phong tục
Các bà Mụ được thờ cúng tại một số đền chùa như chùa Hóc Ông, chùa Biên Hòa, chùa Phước Tường Thủ Đức, chùa Minh Hương Gia Thạnh Chợ Lớn; trong gia đình khi phụ nữ mới sinh hay con cháu đau yếu, và đặc biệt được tôn vinh trong nghi thức cúng Mụ tổ chức khi đứa trẻ đầy cữ (mới sinh được 3 ngày), đầy tháng (sinh được 1 tháng); đầy tuổi tôi (sinh được 100 ngày) và thôi nôi (đầy năm).
Lễ vật cúng Mụ
Người Việt thường lựa chọn 12 lễ vật cho 12 Bà Mụ. Lễ vật bao gồm:
- Đồ vàng mã: các đôi hài màu xanh, nén vàng màu xanh, váy áo màu xanh.
- Trầu cau: trầu têm cánh phượng, 12 miếng trầu với cau bổ tư và 1 miếng to hơn với cau nguyên quả
- Đồ chơi trẻ em bằng nhựa hoặc sành sứ: Gồm các bộ đồ chơi giống hệt nhau với bát, đũa, thìa, chén cốc, con giống, xe cộ, nón, mũ,…
- Động vật: cua, con ốc, tôm để sống hoặc có thể hấp chín. Các động vật này có 12 con kích thước bằng nhau và có 1 con to hơn. Hoặc nếu không có con to hơn thì thay bằng 3 con nhỏ. Các con này để vào bát bày cúng và sau khi cúng xong thì đem thả ra ao, hồ phóng sinh.
- Phẩm oản: Cũng chia 12 phần đều nhau và một phần lớn hơn (hoặc nhiều hơn).
- Lễ mặn: bao gồm xôi, gà luộc, cơm, canh, món ăn, rượu trắng
- Kẹo bánh: Chia thành 12 phần và một phần to hơn (hoặc nhiều hơn).
- Hương hoa: hương, lọ hoa nhiều màu, tiền vàng, nước trắng.
Văn khấn cúng mụ đầy tháng
Bài khấn dưới đây có thể sử dụng ở cả 3 vùng miền, đừng quá bận tâm vấn đề tìm văn khấn bé con miền Nam hay Bắc phân biệt nhé
am mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát!
Chúng con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay, là ngày ….. tháng ….. năm …… là ngày lành tháng tốt
Vợ chồng chúng con gồm có …………………………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là ……………
Chúng con đang ngụ tại …………………………………………………………………………..
Hôm nay, nhân ngày đầy tháng cho bé chúng con thành tâm sắm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ các chư vị Tôn thần kính cẩn chúng con tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên ………………………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.
Chúng con thành tâm cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , các ngài phù hộ độ trì, các ngài vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Xem thêm:
